Thiếu máu do thiếu sắt có thể được cải thiện bằng cách điều chỉnh chế độ ăn uống. Ăn một số loại rau xanh, lá sẫm màu, hải sản, đậu, quả hạch và hạt có thể giúp một người tăng cường lượng sắt trong cơ thể. Ngoài ra, bổ sung sắt có thể mang lại nhiều lợi ích cho những người không nhận đủ sắt từ chế độ ăn. Tuy nhiên, cần phải có sự hướng dẫn và chỉ định của bác sĩ bởi nếu không sẽ gây nên các vấn đề y tế như ngộ độc sắt.

Bạn đang xem: Đồ ăn cho người thiếu máu


Thiếu máu do thiếu sắt, tình trạng máu thiếu các tế bào hồng cầu khỏe mạnh. Các tế bào hồng cầu thực hiện chức năng mang oxy đến các mô của cơ thể. Thiếu máu do thiếu sắt là do tình trạng không đủ sắt trong cơ thể. Nếu không có đủ sắt trong máu, cơ thể bạn không thể sản xuất đủ lượng chất trong tế bào hồng cầu cần thiết giúp chúng vận chuyển oxy (hemoglobin). Kết quả dẫn đến thiếu máu do thiếu sắt có thể khiến bạn mệt mỏi và khó thở.

Bạn thường có thể điều chỉnh được tình trạng thiếu máu do thiếu sắt bằng điều chỉnh chế độ ăn hoặc cách bổ sung sắt. Đôi khi, chúng ta cần thiết phải thực hiện các xét nghiệm hoặc phương pháp điều trị bổ sung cho bệnh thiếu máu do thiếu sắt, đặc biệt với trường hợp nếu bác sĩ nghi ngờ rằng bạn đang bị chảy máu bên trong.

Một vài nguyên nhân gây thiếu máu do thiếu sắt bao gồm:

Thiếu sắt trong chế độ ăn. Nếu bạn tiêu thụ quá ít thực phẩm có chứa thành phần chất sắt, theo thời gian, cơ thể bạn có thể bị thiếu sắt.Thai kỳ. Trong quá trình thai kỳ nếu bạn không bổ sung sắt, thiếu máu do thiếu sắt xảy ra ở nhiều phụ nữ mang thai vì dự trữ sắt của họ đôi khi không đủ để phục vụ lượng máu tăng lên của chính họ cũng như cung cấp hemoglobin cho thai nhi đang phát triển.
rủi ro thiếu máu thai kỳ

Những đối tượng có thể có nguy cơ tăng cao tình trạng thiếu máu do thiếu sắt:

Phụ nữ. Do phụ nữ thường xảy ra tình trạng bị mất máu trong kỳ kinh nguyệt nên phụ nữ nói chung có nguy cơ bị thiếu máu do thiếu sắt cao hơn.Những người ăn chay. Những người áp dụng chế độ ăn chay và không ăn thịt có thể có nguy cơ gây nên tình trạng thiếu máu do thiếu sắt cao hơn so với những người sử dụng chế độ ăn với các loại thực phẩm giàu sắt cùng với các thành phần hoạt chất tăng cường hấp thu sắt cho cơ thể.Người hiến máu thường xuyên. Những người thường xuyên thực hiện công việc hiến máu có thể tăng nguy cơ thiếu máu do thiếu sắt vì hiến máu có thể làm cạn kiệt nguồn dự trữ sắt.

Hàm lượng sắt được các chuyên gia khuyến nghị hàng ngày (RDA) tùy thuộc vào độ tuổi và giới tính của một người. Trẻ em dưới 6 tháng tuổi chỉ cần cung cấp 0,27 miligam (mg) sắt mỗi ngày, trong khi nam giới từ 19–50 tuổi cần 8 mg mỗi ngày và phụ nữ cùng độ tuổi sẽ cần bổ sung khoảng 18 mg sắt mỗi ngày. Trong quá trình mang thai, một người phụ nữ nên tăng lượng sắt hàng ngày lên 27 mg. Những người bị thiếu máu do thiếu sắt cần tăng cường đáng kể và cần bổ sung đủ 150–200 mg sắt mỗi ngày.


Những người bị thiếu máu ăn gì? Nhiều loại thực phẩm chứa hàm lượng sắt khá phong phú. Chúng ta có thể thấy dễ dàng kết hợp những loại thực phẩm này để tạo ra những bữa ăn ngon, bổ dưỡng, giúp tăng cường lượng sắt.

Hoa quả và rau

Cải xoong
Cải xoăn và các giống khác
Rau bina
Rau bồ công anh
Trái cây họ cam quýtỚt đỏ và vàng

Tuy nhiên, một số loại rau có màu xanh sẫm cũng chứa oxalat, có thể ức chế sự hấp thụ sắt. Thay vì chỉ sử dụng thực phẩm có nguồn gốc thực vật như rau, một thì chúng ta có thể nhờ bác sĩ tư vấn hoặc chỉ định hướng đến việc bổ sung sắt từ nhiều nguồn khác nhau.

Các loại hạt

Hạt bí ngô
Hạt điều
Quả hồ trăn
Hạt gai dầu
Hạt thông
Hạt hướng dương

Thịt và cá

Thịt bò
Cừuthịt nai
Gan

Động vật có vỏ

Hàu
Tôm
Cá mòi
Cá ngừ
Cá hồi
Cá chim
Cá rô
Cá tuyết chấm đen

Sản phẩm từ sữa

Sữa tươi
Sữa chua
Phô mai

Các loại đậu

Đậu tây
Đậu xanh
Đậu nành
Đậu mắt đen
Đậu tây
Đậu đen
Đậu Hà Lan
Đậu lima

Ngoài ra, bạn có thể lựa chọn các loại ngũ cốc tăng cường chất sắt, các sản phẩm bánh mì, nước cam, gạo và mì ống.


các loại đậu tốt cho người thiếu máu

Các thực phẩm cần tránh

Các loại thực phẩm sau đây có thể cản trở sự hấp thụ sắt:

Trà và cà phê
Sữa và một số sản phẩm từ sữa
Ngũ cốc nguyên hạt
Thực phẩm có chứa hợp chất tannin, chẳng hạn như nho, ngô và lúa miến
Thực phẩm có hàm lượng gluten phong phú, chẳng hạn như mì ống và các sản phẩm khác được làm từ lúa mì, lúa mạch, lúa mạch đen hoặc yến mạch
Thực phẩm có chứa các hợp chất phytat hoặc axit phytic, chẳng hạn như gạo lứt và các sản phẩm lúa mì nguyên hạt
Thực phẩm có chứa các hợp chất axit oxalic, chẳng hạn như đậu phộng, mùi tây và sô cô la

Cách tốt nhất giúp một người bổ sung sắt vào chế độ ăn uống là ăn nhiều thực phẩm giàu chất sắt. Tuy nhiên, các hoạt động dưới đây có thể là nguyên nhân giảm tối đa hóa lượng sắt của một người:

Hạn chế uống trà hoặc uống cà phê trong bữa ăn
Hạn chế ăn thực phẩm giàu canxi cùng với những thực phẩm giàu sắt
Ăn thực phẩm giàu chất sắt cùng với những thực phẩm giàu vitamin C giúp tăng cường hấp thu sắt vào cơ thể được tốt hơn.Nấu ăn bằng chảo gang
Nấu thức ăn trong thời gian ngắn hơn

Nếu một người đã cố gắng thay đổi chế độ ăn uống của họ và mức độ sắt của họ vẫn thấp, thì họ nên nói chuyện với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để có hướng dẫn và chỉ định bổ sung sắt bằng được uống. Các bác sĩ thường khuyên bạn nên lựa chọn thực phẩm bổ sung có chứa muối sắt như: fumarate sắt, gluconat sắt hoặc sulfat sắt. Tất cả các công thức chỉ định này đều chứa từ 15–106 mg sắt nguyên tố ở dạng viên nén hoặc dung dịch uống.


Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng My
Vinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.

Thiếu máu là căn bệnh thường gặp, nó gây ảnh hưởng ít nhiều đến sức khỏe cũng như tâm lý của người bệnh. Một trong những biện pháp điều trị và phòng ngừa mà các bác sĩ khuyến cáo là chú ý vào các bữa ăn. Vậy bạn có biết người bị thiếu máu nên ăn gì và kiêng ăn gì không?

Bệnh thiếu máu là gì?

*

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), bệnh thiếu máu là tình trạng máu có số lượng hồng cầu thấp hơn so với bình thường.

Bệnh thiếu máu cũng có thể xảy ra nếu các hồng cầu không chứa đủ hemoglobin. Hemoglobin là một protein giàu chất sắt làm máu có màu đỏ. Protein này giúp các hồng cầu mang oxy từ phổi đến các phần còn lại của cơ thể.

Thiếu máu khi nồng độ Hemoglobin thấp hơn:

13 g/dl (130 g/l) ở nam giới12 g/dl (120 g/l) ở nữ giới11 g/dl (110 g/l) ở người lớn tuổi

Dấu hiệu thiếu máu

Khi bạn bị thiếu máu, cơ thể bạn không nhận được đủ máu giàu oxy. Từ đó, xuất hiện các triệu chứng:

Choáng váng khi đứng dậy
Da và niêm mạc xanh xao, nhợt nhạtÙ tai, hoa mắt, chóng mặt, nhức đầu
Chán ăn, rối loạn tiêu hóa
Mệt mỏi, hồi hộp, nhịp tim nhanh
Nếu là phụ nữ sẽ có thể gặp tình trạng rối loạn kinh nguyệt hoặc vô kinh.Tâm trạng cảm thấy gắt gỏng, hay suy nghĩ
Móng tay dễ gãy
Rụng tóc

Người bị thiếu máu nên ăn gì?

Thực phẩm giàu chất sắt

*

Sắt là thành phần trong quá trình hình thành hồng cầu, chịu trách nhiệm mang oxy đến các cơ quan, tế bào.

Một trong những nguyên nhân của bệnh thiếu máu là do thiếu sắt. Do đó, bổ sung chất sắt từ thực phẩm làm giảm khả năng thiếu máu, nuôi dưỡng tế bào tốt hơn. Vậy bạn ăn gì để bổ sung sắt? 

Những loại hải sản có vỏ như hàu, sò, trai là một nguồn thực phẩm rất giàu sắt. Những loại động vật này chứa heme-iron một loại sắt dễ được hấp thu bởi cơ thể không giống như non-heme iron (nguồn sắt trong thực vật) khó hấp thu hơn. Chúng cũng được biết là giúp làm tăng hàm lượng cholesterol tốt làm cho sức khỏe tim mạch tốt hơn.

Những loại thịt đỏ như heo, bò và một số bộ phận như gan, óc, cật, tim của heo bò, đều chứa nhiều sắt. Đồng thời, chúng cũng giàu protein, đồng, selen, vitamin B và choline đây là những dinh dưỡng mà cơ thể con người không nhận được thường xuyên từ các nguồn thực phẩm tự nhiên. 

Ngoài ra trong các thực phẩm chứa nhiều sắt còn có:

Các loại hạt: hạt bí đỏ, hạnh nhân, óc chó, hạt điều…Các loại đậu: đậu xanh, đậu lăng, đậu Hà Lan, đậu nành…Các loại rau xanh: đặc biệt là những loại màu xanh đậm như rau chân vịt, cải xoăn, cải cầu vồng… là một trong những nguồn cung cấp sắt nonheme tốt nhất.

Nhóm thực phẩm giàu vitamin B

*

Nhóm vitamin bào gồm vitamin B, B6, B9 (folate), B12… là một trong những thành phần cần thiết trong quá trình tạo hồng cầu và biệt hóa nguyên bào hồng cầu.

Thực phẩm giàu vitamin B9 (folate) bao gồm:

Các loại rau màu xanh đậm
Các loại hạt
Các loại đậu
Măng tây
Đậu bắp
Lòng đỏ trứng

Thực phẩm giàu vitamin B12 bao gồm:

Trứng
Phô mai, sữa, bơ sữa, sữa chua
Thịt đỏ, thịt trắng và động vật có vỏ
Cá hồi, cá ngừ…

Thực phẩm giàu vitamin B6 bao gồm:

Cá loại rau củ: khoai tây, rau cải mâm xôi, ớt chuông đỏ, đậu hà lan, bông cải xanh, măng tây
Các loại trái cây
Các loại hạt: hướng dương, hạt vừng, hạt điều…Các loại đậu, ngũ cốc nguyên cám

Thực phẩm giàu vitamin C

*

Ăn thực phẩm giàu vitamin C giúp phòng ngừa các bệnh nhiễm trùng, viêm, chống ung thư, hình thành collagen… nó còn là một trong những loại vitamin giúp phòng ngừa bệnh thiếu máu.

Những thực phẩm giàu vitamin C bao gồm:

Ớt chuông
Dâu tây
Đu đủỔi
Cải xanh
Cải xoăn
Thơm (dứa)Xoài

Người bị thiếu máu nên kiêng ăn gì?

Thức ăn nhiều canxi

*

Canxi là chất có lợi cho cơ thể, hạn chế các tình trạng loãng xương, thoái hóa. Có 98% canxi trong xương và răng, 2% còn lại tồn tại trong máu để thực hiện các chức năng thần kinh cơ và đông máu. Tuy nhiên, đối với người thiếu máu canxi có thể gây trở ngại cho sự hấp thu sắt. Vì vậy, không nên ăn thực phẩm chứa hai loại chất này cùng một lúc.

Người bị thiếu máu nếu ăn quá nhiều canxi dễ dẫn đến nguy cơ đông máu dễ dẫn đến tử vong.

Một số thực phẩm có nhiều canxi bạn nên lưu ý khi thiếu máu:

Các loại rau: cải ngọt, rau dền…Hải sản: tôm, mực, cua biển…Sữa, sữa chua, phô mai

Thực phẩm, đồ uống có nhiều tanin

Tanin (tannin hay tannoit) là hợp chất polyphenol có khả năng tạo liên kết bền vững với các protein. Đối với những người mắc bệnh thiếu máu khi đưa thực phẩm, đồ uống chứa tanin vào cơ thể có thể gây ra phản ứng hóa học với sắt tạo thành muối khó hòa tan, gây ức chế quá trình hấp thụ sắt.

Tanin có nhiều trong trà xanh, trà đen, cà phê, nho, rượu vang, ngô… Vì vậy, những người thiếu máu nên hạn chế những thực phẩm có chứa tanin.

Thực phẩm giàu axit oxalic

*

Axit oxalic là một hợp chất hóa học với công thức tổng quát H₂C₂O₄. Nó là một axit hữu cơ tương đối mạnh, nó mạnh gấp khoảng 10.000 lần so với axit axetic và có thể phản ứng với canxi trong máu hay trong mô thành kết tủa oxalat canxi Ca
C2O4.

Do tính phản ứng và kết tủa của nó, những thực phẩm: rau dền, khế, tiêu, củ cải đường, cacao… không được khuyên dùng cho những người bị bệnh thiếu máu cơ tim.


Thực phẩm chứa gluten

*

Gluten được xem là kẻ thù của những người bị celiac (còn gọi là bệnh không dung nạp gluten), còn đối với những người bị thiếu máu, gluten gây tổn thương cho thành ruột, ngăn cản hấp thu sắt và axit folic – hai chất cần thiết trong quá trình sản sinh tế bào hồng cầu.

Những thực phẩm người bị thiếu máu nên kiêng chứa gluten bao gồm: lúa mì, mì ống, lúa mạch, bánh mì… để tránh những mối nguy tiềm ẩn.

Xem thêm: Lê Mạnh Hà Lê Đức Anh - Trang Tin Của Ông Lê Mạnh Hà: Bảng Tin

Thiếu máu có nhiều nguyên nhân gây ra, nhưng nếu bạn bổ sung đầy đủ chất sắt, vitamin B6, B9, B12… có thể phòng ngừa được căn bệnh này. Khi bị thiếu máu bạn cũng nên lưu ý các thực phẩm không nên ăn để tránh nguy hiểm cho bản thân.

Hướng dẫn sử dụng thuốc bổ sung sắt cho phụ nữ mang thai

Rong kinh kéo dài ở tuổi dậy thì có liên quan bệnh thiếu máu, vô sinh

Tác dụng của sắt và 10 dấu hiệu cho thấy bạn bị thiếu sắt

Nguồn tham khảo:

What to Eat to Prevent Anemia – https://www.docwirenews.com/docwire-pick/cardio-blog/what-to-eat-to-prevent-anemia/

Người bị thiếu máu thiếu sắt nên ăn gì? – http://soyte.namdinh.gov.vn/home/hoat-dong-nganh/giao-duc-suc-khoe/nguoi-bi-thieu-mau-thieu-sat-nen-an-gi-1173