Bạn đang xem: Tiểu đường mắt mờ
Tổng quan bệnh bệnh võng mạc tiểu đường
Bệnh võng mạc tiểu đường (Diabetic retinopathy), gọi ngắn DR là một biến chứng tiểu đường ảnh hưởng đến mắt. Nó gây ra do tổn thương các mạch máu của mô nhạy cảm với ánh sáng ở phía sau của mắt hay còn gọi là võng mạc. Lúc đầu, bệnh DR không có triệu chứng hoặc chỉ có vấn đề về thị lực nhẹ. Tình trạng này có thể phát triển ở bất kỳ ai mắc bệnh tiểu đường loại 1 hoặc loại 2 và thâm niên mắc bệnh tiểu đường càng lâu, lượng đường trong máu càng ít được kiểm soát, thì nguy cơ biến chứng mắt dạng này khó tránh.
Giai đoạn đầu không triệu chứng nhưng khi tiến triển, sẽ xuất hiện dấu hiệu hư các đốm hoặc dây đen lơ lửng trong tầm nhìn của bạn (ruồi bay), nhìn mờ, tầm nhìn dao động, xuất hiện vùng tối hoặc vùng trống trong tầm nhìn, và cuối cùng gây mất thị lực. Có hai loại bệnh DR: Một là DR không tăng sinh, phù và thiếu máu hoàng điểm gây ra các triệu chứng thị giác với các dấu hiệu điển hình như vi phình mạch, xuất huyết võng mạc dạng chấm vàvệt, xuất tiết cứng, xuất tiết bông…
Hai là DR tăng sinh, với các dấu hiệu mờ mắt, nổi nốt hoặc đèn nhấp nháy trong tầm nhìn và mất thị lực đột ngột, nghiêm trọng, không đau. Những triệu chứng này thường do xuất huyết dịch kính hoặc bong võng mạc co kéo. Phù hoàng điểm hoặc xuất huyết võng mạc có thể chẩn đoán nhanh bằng khám được trên soi đáy mắt.
Các yếu tố rủi ro, biến chứng
Bất kỳ ai mắc bệnh tiểu đường đều có thể phát triển bệnh DR. Nguy cơ phát triển bệnh về mắt có thể tăng lên nếu bị bệnh tiểu đường lâu năm, kiểm soát lượng đường trong máu kém, huyết áp cao, cholesterol cao, mang thai kỳ, thói quen hút thuốc lá…
Bệnh võng mạc tiểu đường liên quan đến sự phát triển của các mạch máu bất thường trong võng mạc và có thể dẫn đến các vấn đề về thị lực nghiêm trọng như xuất huyết thủy tinh thể, bong võng mạc, tăng nhãn áp, gây mù lòa
Khi nào đến gặp bác sĩ nhãn khoa?
Kiểm soát cẩn thận bệnh tiểu đường là cách tốt nhất để ngăn ngừa mất thị lực. Nếu bị tiểu đường, hãy đến gặp bác sĩ để kiểm tra mắt hàng năm với tình trạng giãn nhãn cầu - ngay cả khi thị lực của bạn có vẻ ổn. Nếu xuất hiện bệnh tiểu đường khi mang thai hoặc trước khi mang thai có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh võng mạc tiểu đường. Khi đang mang thai, bác sĩ nhãn khoa có thể đề nghị khám mắt bổ sung trong suốt thai kỳ của các mẹ bầu.
Về phòng ngừa
Không phải lúc nào cũng có thể ngăn ngừa bệnh võng mạc tiểu đường. Tuy nhiên, kiểm tra mắt thường xuyên, kiểm soát tốt lượng đường trong máu và huyết áp, đồng thời can thiệp sớm các vấn đề về thị lực có thể giúp ngăn ngừa mất thị lực nghiêm trọng.
Nếu bị tiểu đường, hãy thực hiện những điều sau:
·Quản lý bệnh tiểu đường tốt. Hãy biến việc ăn uống lành mạnh và hoạt động thể chất trở thành một phần trong thói quen hàng ngày của bạn. Cố gắng dành ít nhất 150 phút hoạt động thể dục nhịp điệu vừa phải, chẳng hạn như đi bộ, mỗi tuần. Uống thuốc tiểu đường hoặc insulin theo chỉ dẫn.
·Theo dõi lượng đường trong máu: Cần phải kiểm tra và ghi lại lượng đường trong máu của mình nhiều lần trong ngày, hoặc thường xuyên hơn nếu bạn bị ốm hoặc bị căng thẳng. Hỏi bác sĩ tần suất bạn cần kiểm tra lượng đường trong máu.
·Hỏi bác sĩ về xét nghiệm hemoglobin glycosyl hóa. Xét nghiệm hemoglobin glycosyl hóa, hoặc xét nghiệm hemoglobin A1C (Hb
A1C) phản ánh mức đường huyết trung bình của bạn trong khoảng thời gian từ hai đến ba tháng trước khi xét nghiệm. Đối với hầu hết những người mắc bệnh tiểu đường, mục tiêu A1C là dưới 7%.
·Kiểm soát huyết áp và cholesterol của bạn. Ăn thực phẩm lành mạnh, tập thể dục thường xuyên và giảm cân thừa có thể hữu ích, nếu cần phải dùng thuốc.
·Nếu bạn hút thuốc hoặc sử dụng các loại thuốc lá khác, hãy bỏ thuốc càng sớm. Hút thuốc và hít phải khói thuốc (hút thuốc lá thụ động) làm tăng nguy cơ mắc các biến chứng tiểu đường trong đó có biến hưng DR.
·Chú ý đến những thay đổi thị lực. Liên hệ với bác sĩ nhãn khoa ngay nếu thị lực của bạn đột ngột thay đổi hoặc trở nên mờ, đốm hoặc mơ hồ.
·Hãy nên nhớ rằng, bệnh tiểu đường không nhất thiết dẫn đến giảm thị lực. Đóng vai trò tích cực trong việc quản lý bệnh tiểu đường có thể giúp bạn ngăn ngừa các biến chứng một cách lâu dài và nhiều lợi ích khác, trong đó có bệnh tim mạch, đột quỵ.
Đôi khi bệnh nhân tiểu đường có thể bị mờ mắt trong vài ngày hoặc vài tuần khi họ thay đổi chế độ sinh hoạt hoặc thuốc điều trị. Glucose cao có thể làm thay đổi mức chất lỏng hoặc gây sưng tấy trong các mô của mắt giúp bạn tập trung, gây ra hiện tượng mờ mắt. Loại mờ mắt này là tạm thời và biến mất khi mức đường huyết của bạn trở về mức bình thường.Nếu lượng đường trong máu của bạn luôn ở mức cao theo thời gian, nó có thể làm hỏng các mạch máu nhỏ ở phía sau mắt của bạn. Tổn thương này có thể bắt đầu phát triển ngay trong giai đoạn tiền tiểu đường. Các mạch máu bị tổn thương có thể bị rò rỉ chất lỏng và gây sưng tấy. Các mạch máu mới, bắt đầu phát triển. Những mạch máu này tăng sinh, dẫn đến sẹo hoặc gây ra áp suất cao nguy hiểm bên trong mắt của bạn.Hầu hết các bệnh mắt nghiêm trọng do tiểu đường bắt đầu với các vấn đề về mạch máu. Bốn bệnh về mắt có thể đe dọa thị giác của bạn gồm: bệnh võng mạc tiểu đường, phù hoàng điểm, đục thuỷ tinh thể và tăng nhãn áp.2. Các bệnh lý về mắt thường gặp ở người bệnh tiểu đường
2.1 Bệnh võng mạc tiểu đường
Võng mạc là lớp màng bao phủ phía sau của mắt. Nó rất nhạy cảm với ánh sáng.
Bệnh võng mạc tiểu đường làm hỏng các mạch máu trong võng mạc, khiến chúng bị rò rỉ chất lỏng và gây giảm/mất thị lực. Có hai loại bệnh võng mạc tiểu đường gồm:
Bệnh võng mạc tiểu đường không tăng sinh:Đây là dạng nhẹ của bệnh võng mạc tiểu đường và thường không có triệu chứng.Các mao mạch phồng lên làm tắc nghẽn mạch máu nuôi võng mạc. Dịch lỏng thẩm thấu qua thành mạch làm sưng điểm vàng gây phù hoàng điểm.Ở giai đoạn này mắt bị mờ và có khả năng mất thị lực. Bệnh nhân đái tháo đường nếu phát hiện bệnh và điều trị sớm khả năng phục hồi thị lực rất cao.Bệnh võng mạc tăng sinh:Hệ thống mạch máu nuôi dưỡng võng mạc bị tắc nghẽn. Cơ thể đáp ứng lại bằng cách tăng sinh hình thành mạch máu mới. Tuy nhiên, những mạch máu này rất dễ vỡ, gây xuất huyết và bong võng mạc dẫn đến mất thị lực.Bệnh võng mạc tiểu đường thường không có triệu chứng trong giai đoạn đầu. Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh võng mạc tiểu đường có thể bao gồm:
Mờ mắtSuy giảm khả năng nhìn màu
Có các đốm trong suốt, không màu và các chuỗi sẫm màu trôi nổi trong tầm nhìn của bệnh nhân
Các mảng hoặc vệt cản trở tầm nhìn của bệnh nhân tiểu đường
Tầm nhìn ban đêm kém
Mất thị lực đột ngột và toàn bộ
Bệnh võng mạc tăng sinh ở người đái tháo đường có thể điều trị bằng laser khi chưa xảy ra xuất huyết. Với trường hợp bong võng mạc phức tạp, có thể phẫu thuật loại bỏ thủy dịch.
Ngoài phương pháp phẫu thuật, các nghiên cứu gần đây còn cho thấy thuốc chống yếu tố tăng trưởng nội mạc mạch máu có hiệu quả trong việc làm chậm sự phát triển của bệnh võng mạc do đái tháo đường.
2.2 Phù hoàng điểm
Bệnh tiểu đường có thể dẫn đến sưng điểm vàng, được gọi là phù hoàng điểm do tiểu đường. Theo thời gian, bệnh này có thể phá hủy tầm nhìn sắc nét của mắt, dẫn đến mất thị lực một phần hoặc mù lòa. Phù hoàng điểm thường phát triển ở những người đã có các dấu hiệu của bệnh võng mạc tiểu đường.
2.3 Bệnh tăng nhãn áp
Bệnh nhân tiểu đường có nguy cơ bị tăng nhãn áp cao hơn 40 % so với người bình thường. Nguyên nhân là do thủy dịch trong mắt lưu thông kém làm tăng áp lực lên mắt. Áp lực cao khiến các mạch máu nuôi dưỡng võng mạc bị tắc nghẽn. Đồng thời dây thần kinh thị giác – bó dây thần kinh kết nối mắt với não bị tổn thương. Tăng nhãn áp có thể dẫn đến giảm thị lực và mù lòa nếu không được điều trị sớm.
Các triệu chứng của tăng nhãn áp bao gồm: chảy nước mắt, mờ mắt, nhức đầu, đau mắt, nhìn thấy quầng sáng trước mắt… Tăng nhãn áp ở người bệnh tiểu đường có thể điều trị bằng uống thuốc làm giảm áp lực trong mắt hoặc phẫu thuật, tùy theo chỉ định của bác sĩ.
2.4. Đục thủy tinh thể
60% BN tiểu đường có khả năng bị đục thủy tinh thể. Các thấu kính trong mắt của chúng ta là những cấu trúc rõ ràng giúp mang lại tầm nhìn sắc nét – nhưng chúng có xu hướng bị đục khi chúng ta già đi. Những người mắcbệnh tiểu đườngcó thể bị đục thủy tinh thể ở độ tuổi sớm hơn những người không mắc bệnh tiểu đường. Nguyên nhân là do lượng glucose cao gây ra chất cặn tích tụ trong thủy tinh thể của mắt.
Nếu đục thủy tinh thể ở mức độ nhẹ, bạn nên đeo kính râm khi ra ngoài trời. Loại mắt kính bạn đeo nên có lớp chống chói để bảo vệ mắt. Nếu mắt nhìn ngày càng kém, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật thay thủy tinh thể cho bệnh nhân tiểu đường.
3. Khi nào nên đến gặp bác sĩ ngay nếu tiểu đường làm mờ mắt?
Gọi cho bác sĩ ngay lập tức nếu bạn nhận thấy thị lực của mình thay đổi đột ngột, bao gồm:
Thường xuyên xuất hiện những đốm đen khi nhìn hoặc có tình trạng các tia sáng lóe lên trong tầm nhìnMờ mắt đột ngột hoặc mờ mắt kéo dài
Tầm nhìn có cảm giác như có rèm bị kéo qua mắt.
Những thay đổi này trong thị giác của bạn có thể là triệu chứng của biến chứng võng mạc bị tách rời. Đây là một trường hợp khẩn cấp về y tế.
4. Cách phòng tránh biến chứng mắt ở bệnh nhân tiểu đường
Khám mắt và soi đáy mắt định kỳ giúp phát hiện sớm các biến chứng mắt ở bệnh nhân tiểu đường
Đểphòng tránhbiến chứng tiểu đường làm mờ mắt, bạn cần kiểm soát tốt:
Đường huyết và chỉ số HbA1c: trong đó mức đường huyết mục tiêu khi đói là 4,4 – 7,2 mmol/L. Hb
A1c mục tiêu ≤ 7%Kiểm soát huyết áp Kiểm soát cholesterol máu:LDL cholesterol Bỏ hút thuốc lá
Kiểm tra mắt định kỳ:Tiểu đường tuýp 1: Khám mắt hàng năm nên bắt đầu trong vòng 5 năm kể từ khi được chẩn đoán.Tiểu đường tuýp 2: Khám mắt hàng năm nên bắt đầu ngay sau khi chẩn đoán.Mang thai: Phụ nữ mắc bệnh tiểu đường tuýp 1 và tuýp 2 cần khám mắt trước khi mang thai hoặc trong vòng 3 tháng đầu. Bác sĩ có thể muốn bạn lặp lại kiểm tra sau đó trong thai kỳ và cho đến khi con bạn được 1 tuổi.Những phụ nữ phát triển bệnh tiểu đường thai kỳ thường không cần khám mắt vì họ không phát triển bệnh mắt do tiểu đường khi mang thai.
Xem thêm: 12 set váy công sở mùa thu hàng tốt, giá tốt, không mua là, giao mùa luôn đẹp với 5 mẫu váy thu đông công sở
Hãy nhớ rằng “Tiểu đường làm mờ mắthay không” là hoàn toàn phụ thuộc vào khả năng kiểm soát bệnh tiểu đường của bạn. Phát hiện và điều trị sớm bệnh võng mạc tiểu đường còn có thể làm giảm 95% nguy cơ mù lòa. Vì thế hãy hành động ngay từ hôm nay để bảo vệ đôi mắt của mình.